Wyniki
Znaleziono 104 wyników wyszukiwania hasła: VAR
Dominik Buttler (2022/1, Laureaci Nagrody Nobla,
W artykule opisano istotę schematu quasi-eksperymentalnego wykorzystywanego i twórczo rozwijanego przez laureatów tegorocznej Nagrody Nobla. W szczególności scharakteryzowano cztery najpopularniejsze metody stosowane w ramach tego podejścia: model regresji nieciągłej, techniki parowania statystycznego, metodę różnicy w różnicach oraz regresję ze zmienną instrumentalną. Następnie (...)
Marian Zalesko, Aneta Kargol-Wasiluk (2021/6, Dyskusje i polemiki,
Natura kryzysu w świetle analizy filozoficzno-ekonomicznej
W artykule została przedstawiona natura kryzysu w perspektywie humanistyczno-społecznej. W przeświadczeniu autorów wyjaśnieniu procesu pojawiania i rozprzestrzeniania się kryzysów powinna towarzyszyć nie tylko ekonomia, lecz także refleksja z obszaru filozofii, a nawet sfery nauk politycznych. Opracowanie ma charakter przeglądowy. Zostało przygotowane przy wykorzystaniu metody analizy i (...)
Wioletta Mierzejewska (2021/5, Artykuły,
Konkurencja wewnątrzorganizacyjna w grupach kapitałowych
Grupy kapitałowe jako jedna z form koncentracji kapitału zaczęły pojawiać się w rozwiniętych gospodarkach od końca XIX wieku w wyniku ekspansji geograficznej, dywersyfikacji i rozwoju przedsiębiorstw stymulowanego industrializacją. Obecnie odpowiadają za istotną część wartości dodanej w gospodarce. W kontekście instytucjonalnej regulacji transakcji grupy kapitałowe są uznawane za strukturę (...)
Elżbieta Jakubów (2021/5, Miscellanea,
Celem artykułu jest zbadanie związku pomiędzy instytucjami demokracji bezpośredniej – obligatoryjnym referendum finansowym i inicjatywą – a rozwojem zatrudnienia w sektorze publicznym w szwajcarskich kantonach. W obliczu rosnącego znaczenia bezpośrednich form uczestnictwa obywateli w kształtowaniu decyzji politycznych na świecie ważnym problemem badawczym staje się skuteczność tych narzędzi (...)
Agata Szymańska (2021/4, Artykuły,
Determinanty wydatków socjalnych w krajach strefy euro
W artykule poddano analizie wybrane determinanty wydatków socjalnych w krajach strefy euro. Badanie obejmuje 17 krajów strefy euro (kraje strefy euro z wyłączeniem Malty i Słowenii) analizowanych w próbie czasowej opartej na danych rocznych za lata 1996–2017. W artykule uwzględniono trzy kategorie wydatków: ujęte szeroko wydatki na cele socjalne, zagregowane wydatki na ochronę socjalną oraz (...)
Łukasz Postek, Weronika Poświata (2021/3, Artykuły,
Relacja między wzrostem pracownika a płacą na polskim rynku pracy – czy wyżsi zarabiają więcej?
Autorzy podejmują problem relacji między wzrostem pracownika a jego płacą na polskim rynku pracy. W artykule dokonano przeglądu literatury uzasadniającej możliwość występowania takiej relacji na gruncie teoretycznym. Przywołano również wyniki badań empirycznych dokumentujących występowanie relacji między wzrostem pracownika a jego płacą w wielu krajach. Podobne badania nie były jak dotąd (...)
Bartłomiej Lisicki (2021/3, Artykuły,
Utrata wartości aktywów a kształtowanie kursów akcji polskich spółek sektora energetycznego
Celem niniejszego opracowania była próba określenia wpływu pojawiających się w latach 2013–2018 odpisów z tytułu utraty wartości aktywów na wycenę rynkową emitentów notowanych na warszawskiej giełdzie papierów wartościowych w subindeksie sektorowym WIG-Energia w krótkim horyzoncie czasu. Wykorzystano w tym celu metodykę analizy zdarzeń. Metoda bazująca na nadwyżkowych stopach zwrotu pozwala (...)
Muhammad Umer, Mukhtar Danladi Galadima, Babar Nawaz Abbasi (2021/3, Miscellanea,
Zgodnie z krzywą Phillipsa istnieje odwrotna zależność między inflacją i bezrobociem. Zgodnie z prawem Okuna istnieje odwrotna zależność między wzrostem potencjalnej produkcji a bezrobociem. Autorzy próbują sprawdzić, czy zależności te występują w gospodarce Pakistanu, sprawdzając tym samym adekwatność tych zależności dla tej gospodarki. W tym celu analizują zależności między kilkoma (...)
Jerzy Osiatyński (2021/1, In memoriam,
Wspomnienie to jest poświęcone wybitnemu ekonomiście włoskiego pochodzenia Domenico Mario Nutiemu, który znaczną część dorosłego życia spędził w Cambridge, ale którego ukochanym punktem odniesienia i przedmiotem badań naukowych była Polska. Zaczynał od prowadzonych pod kierunkiem Michała Kaleckiego studiów nad polską metodyką rachunku efektywności inwestycji, wyjątkową w ówczesnym bloku (...)
Andrzej Czyżewski, Ryszard Kata, Anna Matuszczak (2020/6, Artykuły,
Wydatki budżetowe na rolnictwo stanowią narzędzie realizacji celów polityki rolnej. Na wydatki budżetu rolnego Polski składają się środki krajowe oraz środki europejskie. W kontekście dyskusji na temat modyfikacji wspólnej polityki rolnej na lata 2021–2027 dokonano oceny dotychczasowych efektów alokacyjnych, redystrybucyjnych i stabilizacyjnych wydatków budżetowych na rolnictwo, od momentu (...)
Jakub Rok (2020/5, Artykuły,
Rola środowiska naturalnego w różnych ujęciach dobrobytu – próba systematyzacji
Dotychczasowy model rozwoju społeczno-gospodarczego, ukierunkowany na maksymalizację dobrobytu wyrażanego dochodem, przyczynił się do degradacji środowiska naturalnego na wielką skalę. W rezultacie pojawiły się nowe kierunki badań, związane zarówno z redefinicją koncepcji dobrobytu, jak i włączeniem złożonej problematyki środowiska naturalnego w ramy myślenia ekonomicznego. Celem artykułu (...)
Agnieszka Domańska (2020/3, Artykuły,
Efekty pobudzania i wypierania inwestycji publicznych w polsce i portugalii: studium porównawcze
Celem artykułu jest przeprowadzenie analizy porównawczej wpływu wydatków publicznych o charakterze inwestycyjnym gospodarkę Polski i Portugalii w latach 1997–2017. W teorii ekonomii istnieją rozbieżne opinie co do wpływu ekspansywnej polityki fiskalnej na wzrost gospodarczy. Bezpośredni i pośredni wpływ rosnących wydatków rządowych na gospodarkę jest jednym z węzłowych pytań w ocenie (...)
Błażej Kiermasz, Mikołaj Kszczotek (2020/3, Miscellanea,
Indeks VIX – zabezpieczenie czy zagrożenie? Konsekwencje finansjalizacji „wskaźnika strachu"
Indeks VIX jest popularnym wskaźnikiem wykorzystywanym przez analityków i ekonomistów do pomiaru poziomu „strachu” wśród inwestorów. Celem artykułu jest wykazanie, że jego informacyjna rola została zaburzona. Autorzy założyli, że stosowanie na dużą skalę strategii sprzedawania zmienności może powodować silne fluktuacje indeksu VIX, które będą spowodowane czynnikami technicznymi (...)
Ewa Łętowska (2020/2, Artykuły,
Prawo jako listek figowy albo etykieta
Esej omawia rozbieżności między literalnie rozumianym tekstem prawa i znaczeniem mu przypisywanym w różnych dyskursach interpretacyjnych; podkreśla też nieświadomość części uczestników dyskursu co do istnienia tych rozbieżności oraz próby manipulowania tą rozbieżnością w celach gospodarczych (maksymalizacja zysku, „wojny interpretacyjne”). Porusza również problem efektywności ochrony (...)
Andrzej K. Koźmiński, Adam Noga, Katarzyna Piotrowska, Krzysztof Zagórski (2020/2, Artykuły,
Autorzy wykorzystują złożony wskaźnik rozwoju społeczno-gospodarczego, zwany wskaźnikiem ALK (BDI), do analizy sytuacji gospodarczej w 22 krajach europejskich OECD w latach 1999–2017. Wskaźnik obejmuje 45 zmiennych społecznych i ekonomicznych w podziale na cztery grupy: 1) oceny bieżącej sytuacji społecznej i politycznej, 2) przewidywania i oczekiwania społeczne, 3) wewnętrzna sytuacja (...)
Jerzy Wilkin, Aneta Kargol-Wasiluk, Marian Zalesko (2019/6, Artykuły,
Równowaga instytucjonalna – fundament równowagi gospodarczej
Autorzy proponują inne od dotychczasowych, znacznie szersze podejście do równowagi gospodarczej, oparte na osiągnięciach różnych nurtów badań nad rolą instytucji w życiu gospodarczym i społecznym. Rozważania te są zarazem refleksją metodologiczną i filozoficzną nad stanem nauk ekonomicznych, zwłaszcza w odniesieniu do podstaw ładu instytucjonalnego gospodarki i życia społecznego. Mają one (...)
Meda Andrijauskiené, Daiva Dumčiuviené (2019/5, Artykuły,
Import dóbr i usług jako czynnik stymulujący innowacyjność w krajach UE
W ostatnich czasach wyraźnie wzrosło zainteresowanie potencjałem innowacyjnym gospodarek. Toczy się intensywna dyskusja nad tym, czy potencjał innowacyjny określonego kraju jest określony jedynie przez czynniki lokalne, czy też kształtuje się pod wpływem pozycji zajmowanej w globalnej sieci biznesowej i międzynarodowej współpracy gospodarczej. Poza tym brakuje badań uwzględniających (...)
Katarzyna Świerczyńska, Łukasz Kryszak (2019/5, Artykuły,
Celem artykułu była ocena wpływu stabilności politycznej oraz praworządności na poziom produktywności gospodarek 40 krajów Afryki Subsaharyjskiej w latach 1996–2014. Posłużono się modelami regresji panelowej, gdzie zmienną objaśnianą była całkowita produktywność gospodarki (TFP). Za pomocą regresji kwantylowej analizowano również, w jakim stopniu siła i charakter tego wpływu zmieniają się w (...)
Łukasz Kurowski (2019/4, Artykuły,
Stabilność finansowa a polityka pieniężna po globalnym kryzysie finansowym
Chociaż troska banku centralnego o stabilność finansową jest zasadna, to kwestią otwartą pozostaje stosowanie instrumentów polityki pieniężnej w celu ograniczania skali nierównowag finansowych. Celem artykułu jest sprawdzenie, czy po globalnym kryzysie finansowym banki centralne używają stóp procentowych jako narzędzia makroostrożnościowego, tj. służącego stabilizacji cyklu kredytowego. W (...)
Jacek Jankiewicz, Przemysław Garsztka (2019/4, Artykuły,
Unemployment and Time Spent in Household Production
W ostatnich dekadach wśród naukowców wzrosło zainteresowanie lepszym zrozumieniem i pomiarem dobrobytu człowieka. Powszechnie uznaje się, że wyłączne zainteresowanie produkcją i konsumpcją, mierzonymi w rachunkach narodowych, m. in. w formie PKB, jest strategią niewystarczającą i nie powinno być jedynym źródłem wiedzy dla decydentów politycznych. Niniejszy artykuł dotyczy nierynkowej (...)
Piotr Krajewski (2019/3, Artykuły,
Dekompozycja oddziaływania wydatków rządowych na PKB w Polsce
Za pomocą strukturalnego modelu wektorowej autoregresji SVAR porównano skuteczność różnych kategorii wydatków rządowych w stymulowaniu koniunktury w gospodarce polskiej. Analiza empiryczna została wykonana na danych kwartalnych z okresu 2002–2017. Wyniki badania empirycznego pokazują, że zgodnie z przesłankami teoretycznymi spośród analizowanych kategorii budżetowych najsilniej i (...)
Jarosław Plichta (2019/3, Artykuły,
Pomiar kosztów transakcyjnych – różne podejścia i perspektywa badawcza
Celem artykułu jest prezentacja różnych podejść do pomiaru kosztów transakcyjnych na poziomie mikro- i makroekonomicznym oraz propozycja kierunku badań integrujących w tym zakresie. Prowadzone od lat 1970. badania kosztów transakcyjnych przyniosły szereg inspirujących wniosków dotyczących roli tego typu kosztów w gospodarce, wskazując na ich kluczowe znaczenie w efektywności działania (...)
Agnieszka Baer-Nawrocka, Ewa Kiryluk-Dryjska, Walenty Poczta (2018/6, Artykuły,
Przewidywanie kierunków zmian Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej – podejście zintegrowane
Każda reforma Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) wiąże się z pewnymi konsekwencjami – przede wszystkim dla producentów rolnych, ale również dla całego społeczeństwa. W artykule przedstawiono nowe podejście metodologiczne służące do określenia potencjalnych efektów reform polityki rolnej UE polegające na połączeniu modelu równowagi cząstkowej CAPRI i teorii gier. Istota tego podejścia polega na (...)
Wiktoria Domagała (2018/6, Artykuły,
Measuring Gender Occupational Segregation: OECD Countries in Comparative Perspective
Głównym celem niniejszego artykułu jest opracowanie miary zjawiska segregacji zawodowej według płci oraz jej zastosowanie do empirycznej analizy zakresu jego występowania. W artykule wykorzystano dwuetapową procedurę zaproponowaną przez Knoglera i Lankes’a do estymacji miernika segregacji zawodowej według płci w 30 badanych krajach, należących do Organizacji Współpracy Gospodarczej i (...)
Jan Brzozowski, Rafał Cekiera (2018/6, Miscellanea,
Celem badania było określenie czynników, które wpływają na decyzję o udzielaniu pomocy finansowej przez imigrantów swoim starym rodzicom pozostałym w kraju pochodzenia. Na podstawie danych ankietowych z Niemiec (baza German Socio-Economic Panel), emigracji zarobkowej najważniejszych krajów docelowych, autorzy porównują skłonność do pomagania rodzicom okazywaną przez różne grupy imigrantów (...)
Marian Gorynia (2018/5, Artykuły,
Współczesne nauki ekonomiczne: tożsamość, ewolucja, klasyfikacje
Artykuł zawiera rozważania na temat obecnego stanu nauk ekonomicznych ze zwróceniem szczególnej uwagi na kontekst polski. Punktem wyjścia rozważań jest prezentacja różnych klasyfikacji nauk ekonomicznych w Polsce, a także klasyfikacji międzynarodowych. Dalej podejmuje się próbę określenia tożsamości nauk ekonomicznych czyli tego, co łączy poszczególne dyscypliny tych nauk (ekonomia, finanse (...)
Wyłaniające się odmiany kapitalizmu w Europie Środkowo-Wschodniej: przegląd badań
Artykuł zawiera przegląd najbardziej reprezentatywnych badań teoretycznych i empirycznych na temat wyłaniających się odmian/modeli kapitalizmu w krajach Europy Środkowo‑Wschodniej (EŚW). Krytycznej ocenie poddano standardowe ujęcia koncepcyjne, ich zastosowania i rozwinięcia, jak i występujące w literaturze przedmiotu ujęcia standardowe i niestandardowe. Wskazano też na cechy specyficzne (...)
Piotr Krajewski, Agata Szymańska (2018/4, Artykuły,
Znaczenie wydatków wojskowych w ocenie efektów polityki fiskalnej
Celem artykułu jest zbadanie wpływu polityki fiskalnej na PKB w Czechach, Polsce i na Węgrzech na podstawie kształtowania się wydatków wojskowych. W badaniu wykorzystano model SVAR oparty na identyfikacji O. Blancharda i R. Perottiego. W modelu tym wykorzystano trzy zmienne: PKB, podatki netto oraz wydatki wojskowe, które mają bardziej egzogeniczny charakter niż pozostałe wydatki rządowe. Z (...)
Maciej Bukowski, Piotr Koryś, Cecylia Leszczyńska, Maciej Tymiński, Nikolaus Wolf (2018/2, Artykuły,
Wzrost gospodarczy ziem polskich w okresie pierwszej globalizacji (1870–1910)
Wzrost gospodarczy różnych państw w latach 1870–1910 był przedmiotem licznych badań ilościowych. Jeśli idzie o ziemie polskie, dysponujemy dwoma szacunkami poziomu PKB per capita, których jednak nie można uznać za w pełni wiarygodne. Należy zaznaczyć, że takie szacunki wiążą się z poważnymi trudnościami co do metodologii i źródeł danych. W tym przypadku szczególnym problemem jest też (...)
Piotr Wójcik (2018/2, Artykuły,
Metody quasi-eksperymentalne i ich zastosowanie w badaniu wpływu historii na współczesność
Celem artykułu jest omówienie sposobów empirycznego weryfikowania wpływu odległej historii na współczesne zróżnicowanie wskaźników społeczno-gospodarczych w różnych regionach i krajach. Metodologia jest w tym przypadku podobna do wykorzystywanej w badaniach ewaluacyjnych, nazywanych też quasi-eksperymentalnymi albo naturalnymi eksperymentami. Polegają one na porównaniu pod względem wybranej (...)
Henryk Domański (2018/1, Artykuły,
Wpływ wykształcenia na rozkład zarobków w Polsce w latach 1988–2013
Zależność między poziomem wykształcenia i wysokością zarobków jest ważną cechą stratyfikacji społecznej. Opierając się na danych z ankietowych badań rynku pracy, autor analizuje ewolucję tej zależności w Polsce w okresie 1988–2013 dla różnych kategorii pracowniczych i różnych poziomów wykształcenia (z uwzględnieniem pewnych dodatkowych zmiennych kontrolnych). Wyniki analizy pokazują, że (...)
Leszek Wincenciak (2018/1, Artykuły,
Wpływ poziomych i pionowych niedopasowań edukacyjnych na wynagrodzenia
Celem artykułu jest oszacowanie wpływu niedopasowań o charakterze poziomym (poziom wykształcenia formalnie ten sam co wymagany na danym stanowisku, lecz inny co do kierunku) oraz pionowym (różnica w poziomie wykształcenia posiadanego w stosunku do wymaganego dla danego rodzaju pracy) na wynagrodzenia absolwentów szkół w Polsce. Źródłem danych jest duży zbiór danych ankietowych zgromadzony w (...)
Adam Lipowski (2017/6, Artykuły,
Problemy z pomiarem PKB w gospodarce usługowo-cyfrowej: implikacje dla polityki prowzrostowej
Artykuł ma dwa cele: poznawczy i teoretyczny. Celem poznawczym jest określenie wpływu niedokładnych i kontrowersyjnych metod pomiaru rzeczywistego i potencjalnego PKB na prowzrostową politykę fiskalną i innowacyjną. Celem teoretycznym jest krytyczna ocena teoretycznych (postkeynesowskich i endogenicznych) podstaw prowzrostowych wydatków budżetowych. Jeśli chodzi o cel pierwszy, autor (...)
Andrzej K. Koźmiński, Adam Noga, Katarzyna Piotrowska, Krzysztof Zagórski (2017/6, Artykuły,
Autorzy wykorzystują zintegrowany wskaźnik rozwoju społeczno-gospodarczego, zwany wskaźnikiem ALK (BDI) do analizy koniunktury gospodarczej w Polsce w latach 1999–2016. Wskaźnik ALK obejmuje 43 zmienne społeczne i ekonomiczne w podziale na cztery grupy: 1) oceny bieżącej sytuacji społecznej i politycznej, 2) przewidywania społeczne, 3) wewnętrzna sytuacja ekonomiczna, 4) czynniki zewnętrzne (...)
Andrzej Czyżewski, Sebastian Stępień (2017/6, Artykuły,
Nowe uwarunkowania ekonomiczne wspólnej polityki rolnej (WPR) Unii Europejskiej
Celem artykułu jest ocena ewolucji wspólnej polityki rolnej (WPR) Unii Europejskiej w kontekście paradygmatów industrialnego i trwale równoważonego rozwoju jako opcji alternatywnych, które są odzwierciedleniem neoliberalnego vs instytucjonalnego modelu gospodarki. Autorzy próbują ocenić różne instrumenty tej polityki w następujących obszarach: 1) uzasadnienie wsparcia finansowego dla (...)
Jacek Pietrucha, Rafał Żelazny (2017/5, Artykuły,
Interdependence of Innovations and Institutions: Consequences for GDP Growth
Artykuł bada zależność pomiędzy wskaźnikiem gospodarki kreatywej (CEI) a wzrostem PKB. Autorzy zakładają, że w rezultacie sprężenia zwrotnego zachodzącego między instytucjami a kapitałem ludzkim i technologią powstają warunki sprzyjające działalności kreatywnej, która jest czynnikiem przyspieszającym innowacje na poziomie mikro-, mezo- i makroekonomicznym, czego efektem jest wzrost (...)
Małgorzata Niklewicz-Pijaczyńska (2017/5, Miscellanea,
Znaczenie systemu patentowego dla konwergencji technologicznej i stymulowania aktywności wynalazczej
Pierwsza część artykułu omawia pojęcia konwergencji ekonomicznej i technologicznej w świetle przeglądu literatury. Druga część zawiera własną próbę analizy znaczenia systemu patentowego dla konwergencji technologicznej i stymulowania aktywności wynalazczej. Analiza jest prowadzona za pomocą narzędzi biliometrycznych. Autorka próbuje tutaj zmierzyć dystans technologiczny pomiędzy (...)
Mariusz Gasztoł, Piotr Śliwka (2017/4, Artykuły,
Wpływ kursu walutowego na wielkość eksportu towarów z Polski do Niemiec w latach 1995–2013
Artykuł przedstawia wyniki analizy wpływu kursu walutowego na eksport towarów z Polski do Niemiec w latach 1995–2013. Analiza została wykonana na danych kwartalnych za pomocą modelu wektorowej autoregresji (VAR). Model ten pozwala z większą dokładnością oszacować siłę oddziaływania kursu walutowego na tle innych zmiennych wpływających na eksport (w tym badaniu poza kursem walutowym (...)
Piotr Mielus (2017/4, Miscellanea,
Stała czy zmienna stopa procentowa? O reformie rynku kredytów hipotecznych
Polska należy do grupy krajów z dominującą rolą zmienno procentowych kredytów hipotecznych. Brak ustalonego oprocentowania kredytów rodzi zwiększone ryzyko niewypłacalności po stronie kredytobiorców w sytuacji nagłego i silnego wzrostu stóp procentowych. Doświadczenia innych krajów wskazują, że reżim stałych stóp procentowychw kredytach hipotecznych można wprowadzić w sposób efektywny (...)
Ewa Aksman (2017/2, Artykuły,
Inequality of Pre-fiscal and Post-fiscal Income Distribution in European Countries
Celem artykułu jest analiza nierówności dochodów pierwotnych w Europie, a także identyfikacja statystycznej zależności między nierównościami dochodów pierwotnych i dochodów netto, tj. redystrybucyjnego efektu świadczeń społecznych i podatku dochodowego. Badanie empiryczne dotyczy wszystkich krajów Unii Europejskiej, a ponadto Islandii, Norwegii i Szwajcarii w latach 2004–2014. Próbę (...)
Benedykt Puczkowski (2017/2, Artykuły,
Kultura pracowników a efektywność ekonomiczna
Związki kultury z gospodarką są dosyć dobrze rozpoznane. Istniejąca literatura potwierdza ścisłą zależność miedzy poziomem i rodzajem kultury społecznej i indywidualnej a poziomem i wzrostem efektywności ekonomicznej. Artykuł przedstawia wyniki badania ankietowego, w którym respondenci wskazywali różne efekty kulturowe charakteryzujące pracowników, które rzutują na ich efektywność (...)
Ewa Ambroziak, Paweł Starosta, Jan Jacek Sztaudynger (2016/5, Artykuły,
Zaufanie, skłonność do pomocy i uczciwość a wzrost gospodarczy w Europie
Badanie przeprowadzono na danych panelowych dla 22 krajów europejskich w latach 2006–2012. W szacowanym modelu uwzględniono trzy pokrewne składniki kapitału społecznego: zaufanie, skłonność do pomocy oraz uczciwość. Zmienną zagregowaną zawierającą te trzy składniki nazywano kapitałem współpracy. Wyniki wskazują, że w badanych krajach około 1/6 wzrostu gospodarczego może być przypisana (...)
Aleksander Panasiuk (2016/5, Miscellanea,
Asymetria informacji na rynku turystycznym
W klasycznym ujęciu asymetria informacji dotyczy relacji pomiędzy sprzedającymi i kupującymi na określonym rynku. Przewaga informacji po jednej ze stron rynku może prowadzić do sytuacji, w których nie dochodzi do transakcji lub w której jedna ze stron ocenia zawartą transakcję jako nie w pełni korzystną. Współczesny rynek, obok typowych transakcji kupna-sprzedaży, obejmuje także oferty oraz (...)
Natalia Nehrebecka, Kamila Derlatka (2016/4, Artykuły,
Determinanty wskaźnika predykcji bankructwa: przegląd modeli i metaanaliza
Artykuł zawiera obszerny przegląd i analizę modeli stosowanych w ocenie kondycji finansowej przedsiębiorstw pod kątem widzenia prawdopodobieństwa ich bankructwa. W celu usystematyzowania wiedzy na temat determinant bankructwa firm dokonano metaanalizy modeli predykcyjnych stosowanych w badaniach empirycznych z tego zakresu. Wyróżniono główne grupy czynników uwzględnianych w badaniach (...)
Paweł Gajewski (2016/4, Artykuły,
Regionalne krzywe Phillipsa w Polsce a efektywność polityki pieniężnej
Celem artykułu jest pokazanie związku między stopą bezrobocia na poziomie regionalnym a agregatową stopą inflacji na poziomie ogólnokrajowym. W części teoretycznej omówiono różne koncepcje krótkookresowej krzywej Phillipsa i ich znaczenie dla polityki pieniężnej. W części empirycznej podjęto próbę estymacji nieliniowych, krótkookresowych krzywych Phillipsa w polskich województwach. Wyniki (...)
Jerzy Osiatyński (2016/3, Artykuły,
Quo vadis euro – Unio? Perspektywa ekonomii postkeynesowskiej
Strategia przyjęta przez Europejski Bank Centralny, Komisję Europejską i Międzynarodowy Fundusz Walutowy po wybuchu globalnego kryzysu ma na celu stworzenie nowych, trwałych fundamentów wzrostu gospodarczego dla krajów członkowskich strefy euro i całej Unii Europejskiej, przy pełnym zatrudnieniu i dynamice produkcji odpowiadającej produktowi potencjalnemu. U podstaw tej strategii leży (...)
Wyłaniający się w Polsce model kapitalizmu w świetle typologii odmian kapitalizmu Bruna Amable’a
Celem artykułu jest próba określenia wyłaniającego się w Polsce modelu kapitalizmu według opracowanej przez Bruna Amable’a typologii gospodarek kapitalistycznych. Pierwsza część zawiera przegląd literatury przedmiotu związanej z ekonomią instytucjonalną i zróżnicowaniem kapitalizmu. Kluczowym aspektem rozważań teoretycznych jest typologia kapitalizmu zaproponowana przez B. Amable’a. W (...)
Paulina Spałek (2016/3, Artykuły,
Dwie odmiany kapitalizmu – uwagi na marginesie typologii P.A. Halla i D. Soskice’a
Koncepcja odmian kapitalizmu (Vareties of Capitalism – VoC), opracowana przez P.A. Halla i D. Soskice’a, skupia uwagę na analizie systemu instytucjonalnego gospodarki określającego sposób funkcjonowania przedsiębiorstw. Autorzy rozróżniają dwa podstawowe modele kapitalizmu: liberalną gospodarkę rynkową (liberal market economy – LME) oraz koordynowaną gospodarkę rynkową (coordinated market (...)
Piotr Rubaj (2016/2, Miscellanea,
Wpływ emigracji związanej z przystąpieniem do Unii Europejskiej na zróżnicowanie dochodów w Polsce
Celem artykułu jest prezentacja modeli polityki społecznej stosowanych w różnych regionach świata oraz ocena możliwości rozwoju polityki „państwa dobrobytu” w warunkach rosnącej międzynarodowej konkurencji ekonomicznej. W zawartych w tekście rozważaniach stawiana jest następująca teza: Realizacja polityki „państwa dobrobytu” w krajach cywilizacji zachodniej powoduje powstanie kolizji (...)
Monika Kondratiuk-Nierodzińska (2016/1, Artykuły,
Kreacja wiedzy technicznej a konkurencyjność gospodarek
Celem artykułu jest analiza zależności między aktywnością innowacyjną gospodarek, a w szczególności zdolnością do kreowania zasobów wiedzy technicznej a konkurencyjnością gospodarek. Autorka omawia najpierw główne czynniki determinujące konkurencyjność gospodarek, ze szczególnym uwzględnieniem zdolności innowacyjnych, oraz różne sposoby mierzenia tych procesów. Następnie przedstawia analizę (...)
Elżbieta Wojnicka-Sycz (2016/1, Artykuły,
Innowacyjność jako czynnik wzrostu i rozwoju gospodarczego w Polsce – próba weryfikacji empirycznej
Innowacyjność, odzwierciedlona m.in. w całkowitej produktywności czynników wytwórczych, stanowi obecnie kluczowy czynnik wzrostu i rozwoju gospodarczego oraz ważną determinantę konkurencyjności przedsiębiorstw i gospodarek. W pierwszej części artykułu pokazano znaczenie innowacyjności jako czynnika wzrostu w teorii ekonomii i w badaniach empirycznych. W drugiej części artykułu przedstawiono (...)
Krzysztof Beck, Jakub Janus (2016/1, Artykuły,
Podobieństwo wstrząsów podażowych i popytowych w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej
Celem artykułu jest ocena współzmienności i natężenia wstrząsów podażowych i popytowych występujących w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej (UE), a także określenie charakteru towarzyszących im procesów dostosowawczych. Podstawę analizy stanowi dwuczynnikowy strukturalny model wektorowej autoregresji (SVAR) z długookresowymi restrykcjami wynikającymi z agregatowego modelu podaży i (...)
Marlena Dzikowska, Marian Gorynia, Barbara Jankowska (2015/6, Artykuły,
Globalny kryzys gospodarczy – próba pomiaru efektów dla poszczególnych krajów
Głównym celem artykułu było sporządzenie szerokiego rankingu krajów z punktu widzenia negatywnych konsekwencji globalnego kryzysu gospodarczego. Do mierzenia wpływu globalnego kryzysu na poszczególne gospodarki skonstruowano syntetyczny wskaźnik aktywności gospodarczej uwzględniający zmiany pięciu zmiennych makroekonomicznych: PKB per capita, eksport dóbr i usług, stopa bezrobocia (...)
Grzegorz Walerysiak (2015/6, Artykuły,
Polityka pieniężna i walutowa w krajach Ameryki Południowej
Artykuł zawiera obszerne omówienie, klasyfi kację i porównawczą ocenę polityki pieniężnej i walutowej stosowanej przez poszczególne kraje Ameryki Południowej oraz jej stosunku do modelowej polityki rekomendowanej przez międzynarodowe organizacje finansowe i opartej na tradycyjnej teorii ekonomii, ukierunkowanej na osiągnięcie przyjętego celu inflacyjnego, przy zmiennym kursie walutowym i (...)
Grzegorz Strupczewski, Michał Thlon (2015/6, Artykuły,
Retencja ryzyka a ubezpieczenie: analiza zachowań polskich przedsiębiorstw
W artykule opisano wyniki badań empirycznych dotyczących identyfi kacji czynników skłaniających przedsiębiorstwa do zatrzymania ryzyka straty jako techniki zarządzania ryzykiem alternatywnej wobec ubezpieczenia. Empiryczna analiza uwarunkowań wyboru pomiędzy ubezpieczeniem a retencją ryzyka objęła szeroką, reprezentatywną próbę przedsiębiorstw z różnych branż, mających do czynienia z (...)
Instrumenty pochodne na zmienność – nowa klasa aktywów finansowych
Celem artykułu jest przedstawienie dwóch głównych instrumentów pochodnych na zmienność (kontrakty futures i swapy wariancji) jako nowej klasy aktywów i ich analiza z punktu widzenia optymalizacji portfela inwestora. Wykorzystując dane z rynku USA autorzy dowodzą, że zarówno dodanie krótkiej, jak i długiej ekspozycji na zmienność do portfela może istotnie poprawić jego efektywność (zwiększyć (...)
Jakub Keller, Radosław Pastusiak (2015/6, Miscellanea,
Autorzy twierdzą, że wiele raportów analitycznych publikowanych przez domy maklerskie, oceniających kursy akcji spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, daje zbyt optymistyczne oceny przewidywanych zmian ich notowań, nie w pełni uzasadnione analizą zmiennych fundamentalnych odzwierciedlających rzeczywistą sytuację tych przedsiębiorstw i ich pozycję rynkową oraz (...)
Maciej Bałtowski (2015/5, Artykuły,
Ewolucja ekonomii a nowy pragmatyzm Grzegorza W. Kołodki
Artykuł nawiązuje do tekstu G.W. Kołodki („Ekonomista” 2014, nr 3) i polemiki z nim autorstwa A. Matysiaka („Ekonomista” 2015, nr 2). Autor uważa, że polemika A. Matysiaka nie uwzględnia należycie tego, co w dorobku Kołodki wydaje się najciekawsze i najważniejsze, tj. nowatorskiego spojrzenia na ekonomię i jej współczesne cele. Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej (...)
Katarzyna Czernek, Paweł Marszałek (2015/5, Artykuły,
Koncepcja zakorzenienia społecznego i jej przydatność w badaniach ekonomicznych
W następstwie nasilonej w ostatnich latach – głównie w kontekście globalnego kryzysu finansowego – krytyki ekonomii jako nauki (w tym zwłaszcza teorii tzw. głównego nurtu ekonomii, osadzonego w tradycji neoklasycznej) pojawiły się próby jej ulepszeń i modyfikacji. Ważnym elementem tych zmian było włączenie do rozważań ekonomicznych również koncepcji z zakresu socjologii, psychologii czy (...)
Urszula Markowska-Przybyła (2015/5, Artykuły,
Zastosowanie ujęcia funkcjonalnego do oceny zasobów kapitału społecznego w Polsce
Pojęcie kapitału społecznego jest szeroko używane (a czasem nawet nadużywane), choć jest ono mgliste i niedookreślone, i ciągle rozumiane tylko intuicyjnie. Niemniej jednak kapitał społeczny jest powszechnie uznawany za ważny czynnik wzrostu i rozwoju gospodarczego. Główną przeszkodą w wykorzystaniu tej koncepcji w badaniach empirycznych są trudności w identyfikacji i pomiarze zasobów (...)
Joanna Kisielińska, Adam Waszkowski (2015/5, Miscellanea,
Zagregowana ocena kondycji finansowej przedsiębiorstw z wykorzystaniem polskich modeli upadłości
W artykule przedstawiono zagregowaną ocenę kondycji finansowej wybranej grupy polskich przedsiębiorstw z wykorzystaniem 20 modeli prognozowania upadłości przedsiębiorstw opracowanych przez różnych polskich autorów. Przedstawiono zasady konstrukcji modeli klasyfikacyjnych do prognozowania bankructwa, wskazując na najczęstsze rozwiązania, jakimi są liniowa funkcja dyskryminacyjna oraz model (...)
Jerzy Osiatyński (2015/4, Artykuły,
Kalecki a „złota reguła akumulacji”
Pojęcie „złotej reguły akumulacji” pojawiło się w debatach ekonomicznych w połowie lat 50., zostało analitycznie rozwinięte przez Edmunda Phelpsa i było przedmiotem ożywionych dyskusji w tamtych latach, korzeniami zaś sięga modeli wzrostu Harroda-Domara. Centralne twierdzenie tej reguły można przedstawić jak następuje. Wśród gospodarek uporządkowanych według rosnących współczynników (...)
Arkadiusz Świadek (2015/3, Artykuły,
Cykl koniunkturalny a aktywność innowacyjna przedsiębiorstw przemysłowych w Polsce
Artykuł zawiera analizę wpływu różnych faz cyklu koniunkturalnego na aktywność innowacyjną polskich przedsiębiorstw przemysłowych. Analiza jest oparta na rachunku prawdopodobieństwa (modelowanie probitowe) i wykonana na podstawie badań ankietowanych przeprowadzonych na dużej grupie w latach 2007–2012, z uwzględnieniem 18 wymiarów (atrybutów) działalności innowacyjnej. Z oszacowanych modeli (...)
Justyna Witkowska, Aušrinė Lakštutienė (2015/3, Miscellanea,
Rynek ubezpieczeniowy w Polsce i na Litwie – analiza porównawcza
W artykule przedstawiono porównawczą analizę rozwoju rynku ubezpieczeniowego w Polsce i na Litwie w okresie 2001–2011. Analiza uwzględnia najważniejsze wskaźniki charakteryzujące rynek ubezpieczeniowy, takie jak: liczba ubezpieczycieli, liczba zawartych polis i ich ceny, suma płaconych składek ubezpieczeniowych, suma wypłacanych odszkodowań i świadczeń itp., oraz różne wskaźniki względne. W (...)
Marek A. Dąbrowski (2015/2, Artykuły,
Celem opracowania jest zbadanie znaczenia rezerw dewizowych w łagodzeniu przebiegu kryzysu i ustalenie, czy duże rezerwy zwiększały odporność na kryzys finansowy lat 2008–2009. W części teoretycznej omówiono korzyści netto z akumulacji rezerw i przedstawiono makroekonomiczny model optymalnego poziomu rezerw. W części empirycznej dokonano estymacji optymalnego poziomu rezerw dla gospodarek (...)
Ilhan Ozturk, Ali Acaravci, Seyfettin Artan (2015/2, Artykuły,
The Casual Relationship Between Knowledge Spillovers and Economic Growth: The Turkish Case
Artykuł analizuje determinanty międzynarodowych przepływów wiedzy za pośrednictwem importu dóbr inwestycyjnych i bezpośrednich inwestycji zagranicznych oraz ich wpływ na wzrost gospodarczy na przykładzie Turcji. W tym celu zbadane zostały krótkoi długookresowe zależności przyczynowo-skutkowe pomiędzy transferami wiedzy i głównymi wskaźnikami makroekonomicznymi opisującymi rozwój gospodarki (...)
Adam Lipowski (2014/6, Artykuły,
Czy w gospodarce usług możliwa jest nieuznaniowa aktywna polityka makroekonomiczna?
Przedmiotem artykułu jest aktywna polityka makroekonomiczna (APM) fiskalna i pieniężna – w wersjach podażowej i popytowej. Głównym celem polityki podażowej jest stymulowanie wzrostu zdolności produkcyjnej gospodarki, zaś głównym celem polityki popytowej jest pełne wykorzystanie tej zdolności. Polityka APM jest nieuznaniowa (niearbitralna), gdy można trafnie wyznaczyć jej cel operacyjny (...)
Michał Konopczyński (2014/6, Artykuły,
Wpływ podatków i kapitału ludzkiego na wzrost gospodarczy na przykładzie Polski
Autor bada – za pomocą modelu ekonometrycznego – zależności między stawkami podatków oraz prywatnymi i publicznymi wydatkami na edukację a stopą wzrostu PKB w długim okresie. Wykazuje, że podatki dochodowe i konsumpcyjne ograniczają wzrost gospodarczy, przy czym podatki dochodowe bardziej niż konsumpcyjne. Na podstawie danych o gospodarce Polski w latach 2000-2011 autor wykazuje, że wzrost (...)
Marian Gorynia, Piotr Trąpczyński (2014/5, Artykuły,
Determinanty efektywności zagranicznych inwestycji bezpośrednich – przegląd wyników badań
Celem artykułu jest identyfikacja kluczowych determinant efektywności zagranicznych inwestycji bezpośrednich (ZIB) jako zaawansowanej formy zagranicznej ekspansji przedsiębiorstw. Autorzy dokonują przeglądu wyników dotychczasowych badań poświęconych wynikom zagranicznych filii, wyróżniając cztery grupy czynników określających ich efektywność: formy ZIB, uwarunkowania zasobowe, cechy krajów (...)
Dorota Wawrzyniak (2014/5, Artykuły,
Celem artykułu jest określenie wpływu różnic w stopach opodatkowania przedsiębiorstw pomiędzy krajami na lokalizację bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) w krajach Unii Europejskiej w zależności od klimatu inwestycyjnego charakteryzującego kraj goszczący. Oczekuje się, iż wrażliwość BIZ na różnice w stopach opodatkowania przedsiębiorstw wzrasta wraz z poprawą klimatu inwestycyjnego (...)
Wiesława Lizińska, Renata Marks-Bielska (2014/5, Artykuły,
Napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych a rozwój gospodarczy Polski
W związku z postępami globalizacji coraz więcej uwagi w teoriach wzrostu gospodarczego poświęca się związkom danej gospodarki z gospodarką światową oraz wpływom gospodarki światowej na wzrost i rozwój gospodarczy poszczególnych krajów. Jednym z elementów tego wpływu jest dopływ kapitału zagranicznego w formie bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ). Wpływ BIZ na wzrost gospodarczy jest (...)
Anna Tobolska (2014/5, Artykuły,
Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w przemyśle Polski: struktura działowa i przestrzenna
Przedmiotem artykułu jest analiza struktury rodzajowej oraz przestrzennej napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych do przemysłu w Polsce oraz próba określenia stopnia internacjonalizacji tej sfery gospodarki. Zagadnienia te są istotne nie tylko z poznawczego punktu widzenia, ale także mogą wskazywać na określone implikacje dla gospodarki, a w szczególności dla polityki gospodarczej (...)
Aneta Hryckiewicz, Małgorzata Pawłowska (2014/4, Artykuły,
Zmiany w nadzorze finansowym oraz ich wpływ na system finansowy w krajach UE
Celem artykułu jest ocena modeli nadzoru finansowego istniejących na świecie oraz próba odpowiedzi na pytanie, czy obecne zmiany, jakie mają miejsce w nadzorze nad rynkiem finansowym, będą w stanie poprawić efektywność nadzoru oraz ograniczyć konsekwencje następnych kryzysów. Artykuł zawiera dwa interesujące wnioski. Po pierwsze, nie istnieje jeden optymalny model nadzoru finansowego (...)
Interes publiczny a interesy grupowe w polskim ustawodawstwie
W artykule prezentowane są wyniki badania nad realizacją interesów grupowych w procesie legislacyjnym w Polsce, które zostały przeprowadzone na próbie 1365 ustaw uchwalonych w latach 1990-2011. Na ich podstawie w badaniu analizowane są dwie powiązane kwestie: stanu polskiego prawodawstwa oraz legislacyjnego odzwierciedlenia wpływu grup interesu na stan spraw publicznych. Wobec tego wyniki (...)
Piotr Misztal (2014/3, Artykuły,
Zjawisko uporczywości (inercyjności) inflacji w Polsce
Celem artykułu jest analiza zjawiska uporczywości (inercyjności) inflacji w gospodarce Polski. Uporczywość inflacji oznacza silną dodatnią zależność między inflacją z bieżącego okresu i okresów poprzedzających. Powoduje to trudności w hamowaniu inflacji po okresie jej przyspieszonego wzrostu, a niezbędne dostosowania trwają dłużej i powodują większą zmienność produkcji i zatrudnienia (...)
Katarzyna A. Nawrot, Tomasz Rynarzewski (2014/3, Recenzje i omówienia,
Bogusława Skulska, Regionalizm ekonomiczny w Azji Wschodniej. Jedno spojrzenie – różne wymiary
Marian Gorynia (2014/2, Artykuły,
Ewolucja pozycji gospodarki polskiej w gospodarce globalnej i w gospodarce Unii Europejskiej
Artykuł zawiera analizę zmian pozycji gospodarki Polski w gospodarce światowej i w gospodarce Unii Europejskiej w latach 2003-2012. W pierwszej części artykułu dokonano analizy dynamiki produktu krajowego brutto, eksportu i importu oraz zagranicznych inwestycji bezpośrednich przychodzących i wychodzących na tle zmian tychże wielkości w skali światowej i w Unii Europejskiej. Druga część (...)
Sławomir Juszczyk, Rafał Balina (2014/1, Artykuły,
Prognozowanie zagrożenia bankructwem przedsiębiorstw w wybranych branżach
Celem artykułu jest ocena przydatności różnych modeli dyskryminacyjnych skonstruowanych przez polskich i zagranicznych autorów do oceny zagrożenia bankructwem przedsiębiorstw. Analiza została przeprowadzona na zbiorze obejmującym 180 przedsiębiorstw działających w Polsce w trzech branżach: handel hurtowy żywnością, napojami i wyrobami tytoniowymi, roboty budowlane związane ze wznoszeniem (...)
Marek Góra, Joanna Rutecka (2013/6, Artykuły,
Elastyczny system emerytalny a potrzebny jego uczestników
Starzenie się ludności prowadzi do nieuniknionych głębokich zmian tak w powszechnych systemach emerytalnych, jak i w programach dodatkowego oszczędzania. Podwyższanie wieku przechodzenia na emeryturę oraz szybka deprecjacja kwalifikacji zawodowych powodują powiększanie się różnorodności potrzeb uczestników systemu i ich zmienności w cyklu życia. Specyficzne potrzeby uczestników stają się (...)
Michał Gradzewicz, Jakub Growiec, Robert Wyszyński (2013/5, Artykuły,
Nieefektywność alokacji zatrudnienia w cyklu koniunkturalnym w Polsce
W artykule obliczono składową cykliczną luki nieefektywności alokacji zatrudnienia w gospodarce polskiej w okresie 1 kw. 1995-4 kw. 2011. Lukę tę zdekomponowano na składowe związane z marżami płacowymi i cenowymi. Stwierdzono silną procykliczność luki nieefektywności oraz antycykliczność obu rodzajów marż. Fluktuacje cykliczne marż płacowych objaśniają ok. 69% wariancji luki nieefektywności (...)
Michał Brzozowski, Joanna Siwińska-Gorzelak (2013/5, Artykuły,
Wpływ deficytów budżetowych na rentowność obligacji państwowych to problem, który przyciąga uwagę zarówno badaczy, jak i polityków. Chociaż wyniki różnych badań na ten temat są zróżnicowane, większość ostatnich analiz wskazuje, że rosnące deficyty budżetowe zwiększają rentowność obligacji. Kwestią, której poświęcono mniej uwagi jest wpływ nierównowagi budżetowej na rentowność obligacji w (...)
Marian Gorynia, Tadeusz Kowalski (2013/4, Artykuły,
Nauki ekonomiczne i ich klasyfikacja a wyzwania współczesnej gospodarki
Postępujące procesy globalizacji i międzynarodowej integracji kształtują współczesny obraz cywilizacyjnych przemian. Towarzyszą im dynamiczne zmiany zjawisk i warunków determinujących procesy budowania gospodarki – nowoczesnej, konkurencyjnej i innowacyjnej. Powszechne jest przekonanie, że przełom XX i XXI w. zapoczątkował nową erę w tym procesie. Wykształca się nowe spojrzenie na światowe (...)
Aneta Hryckiewicz (2013/1, Artykuły,
Interwencje rządowe w sektorze bankowym a stabilność sektora finansowego
Kryzysy finansowe na świecie wymuszają na instytucjach rządowych przeznaczenie rekordowej sumy pomocy finansowej w ratowaniu zagrożonych upadkiem systemów finansowych. Ostatnie szacunki z kryzysu 2007-2010 pokazują, że wysokość rządowych pakietów pomocowych na świecie może wynieść 100 bln dolarów. Co raz większą uwagę zwraca się na wpływ interwencji rządowych na funkcjonowanie sektora (...)
Michał Konopczyński (2012/6, Artykuły,
Wpływ opodatkowania na wzrost gospodarczy
Badamy wpływ podatków na wzrost gospodarczy w długim okresie przy założeniu, że wydatki rządu służą wyłącznie konsumpcji publicznej. Wykazujemy, że aby osiągnąć najwyższe możliwe tempo wzrostu należałoby wyeliminować wszystkie podatki – zarówno dochodowe jak i konsumpcyjne. Matematycznie dowodzimy, że podatki od konsumpcji są mniej szkodliwe dla gospodarki niż podatki od dochodów z pracy i (...)
Waldemar Florczak (2012/6, Artykuły,
W artykule dokonano operacjonalizacji głównych teorii przestępczości poziomu makro poprzez ustalenie zbioru najważniejszych zmiennych wykorzystywanych w badaniach empirycznych nad makro-determinantami przestępczości. Na podstawie danych o częstotliwości rocznej za lata 1970-2008, dotyczących przestępczości przeciwko mieniu w Polsce, oraz w oparciu o strategię modelowania od ogółu do (...)
Andrzej Czyżewski, Sebastian Stępień (2012/2, Artykuły,
Dostosowania mechanizmów wspólnej polityki rolnej do oczekiwań państw członkowskich
Marta Małecka (2011/6, Miscellanea,
Prognozowanie zmienności indeksów giełdowych przy wykorzystaniu modelu klasy GARCH
Jerzy Osiatyński (2011/5, Artykuły,
Warunki gotowości Polski do wejścia do strefy euro
Zakładając, że Unii Gospodarczej i Walutowej uda się wyjść obronną ręką z obecnego kryzysu finansowego, autor próbuje odpowiedzieć na pytanie, co Polska powinna zrobić jeszcze przed przystąpieniem do strefy euro, aby po przystąpieniu móc trwale zachować i umacniać swoją pozycję konkurencyjną. Trwałe zachowanie pozycji konkurencyjnej kraju w ramach wspólnego obszaru wolnego handlu wymaga (...)
Piotr Misztal (2011/5, Artykuły,
Koncentracja towarowa eksportu a wzrost gospodarczy w krajach Unii Europejskiej
Głównym celem artykułu jest analiza związków między koncentracją eksportu i wzrostem gospodarczym w krajach Unii Europejskiej w latach 1995-2009. Artykuł składa się z dwóch części. Pierwsza cześć dotyczy teoretycznego wyjaśnienia współzależności między stopniem koncentracji (dywersyfikacji) eksportu i wzrostem gospodarczym z uwzględnieniem głównych czynników determinujących te zależności. W (...)
Długookresowy wpływ organizacji EURO 2012 na gospodarkę polską
W artykule przedstawiono główne kanały oddziaływania organizacji Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej EURO 2012 na polską gospodarkę oraz ilościową ocenę wpływu tego wydarzenia w latach 2008-2020. Narzędziem zastosowanym do symulacji makroekonomicznych efektów EURO 2012 był dynamiczny model równowagi ogólnej (CGE). Najsilniejszy impuls ekonomiczny związany z organizacją ME wynika z (...)
Eugeniusz Kwiatkowski (2011/1, Artykuły,
Kryzys globalny a rynek pracy w Polsce i innych krajach Grupy Wyszehradzkiej
Przedmiotem opracowania są tendencje występujące na rynku pracy w Polsce i pozostałych krajach Grupy Wyszehradzkiej w okresie globalnego kryzysu lat 2007-2009. W szczególności uwaga skierowana jest na zmiany wskaźników zatrudnienia i stóp bezrobocia. Celem analizy jest określenie skali zmian stóp bezrobocia oraz poziomów i wskaźników zatrudnienia w reakcji na globalny kryzys w badanych (...)
Jan Fałkowski (2011/1, Artykuły,
Konkurencja między partiami politycznymi a polityka gospodarcza
Niniejsze opracowanie stanowi próbę zarysu spojrzenia ekonomistów na zależności zachodzące pomiędzy poziomem konkurencji między partiami politycznymi a polityką gospodarczą. W pierwszej części pracy, w nawiązaniu do osiągnięć nowej ekonomii instytucjonalnej oraz nowej ekonomii politycznej, zaprezentowano przyczyny, dla których konkurencja polityczna znalazła się w kręgu zainteresowań (...)
Kazimierz Łaski, Jerzy Osiatyński, Jolanta Zięba (2010/6, Artykuły,
Czynniki wzrostu PKB w Polsce i w Czechach w 2009 r.
Michał Majsterek, Aleksander Welfe (2010/5, Artykuły,
Długookresowe związki płacowo-cenowe i rola systemu podatkowego
Na decyzje przedsiębiorców dotyczące zatrudnienia oddziałują całkowite koszty pracy, zaś decyzje dotyczące podjęcia pracy są podejmowane na podstawie analizy płac netto. Właściwy opis tych procesów wymaga zatem uwzględnienia podatków pośrednich, bezpośrednich oraz składek na ubezpieczenia społeczne. Ma to kluczowe znaczenie w przypadku próby konstrukcji modelu sprzężenia płacowo–cenowego (...)
Bogusław Fiedor (2010/4, Artykuły,
Kryzys gospodarczy a kryzys ekonomii jako nauki
Punktem wyjścia artykułu jest prezentacja argumentów, dlaczego nie jest uzasadnione utożsamianie zjawisk kryzysowych w gospodarce, zarówno w jej sferze realnej, jak i regulacyjnej, z kryzysem nauki ekonomicznej z punktu widzenia jej wartości poznawczej i siły predykcji. Zdaniem autora, odnosi to również do współczesnego kryzysu ekonomiczno-finansowego.
Druga część artykułu to próba (...)
Bogusław Guzik (2009/6, Artykuły,
Inwestycje a stopa bezrobocia w województwach Polski
W artykule przeprowadzono analizę rzadko omawianego powiązania między stopą bezrobocia a inwestycjami. Zamiast poszukiwać jakiegoś powiązania ogólnokrajowego, postanowiono określić je dla województw. Umożliwiło to znalezienie niektórych specyficznych cech inwestycyjnego kształtowania się bezrobocia w poszczególnych województwach. Oszacowano kilka typów modeli stopy bezrobocia względem (...)
Henryk Domański, Artur Pokropek (2009/5, Artykuły,
Regionalne zróżnicowanie zależności między poziomem wykształcenia a wielkością dochodów
Dotychczasowe analizy dotyczące zależności dochodów od wykształcenia koncentrowały się na porównywaniu zmian w czasie. Próbowano w ten sposób odpowiedzieć na ważne pytanie – czy rzeczywiście finansowe „zwroty” za kapitał edukacyjny ulegają zwiększeniu. Problemem, który umykał uwadze badaczy, był wymiar regionalny – podejmujemy go w analizach przedstawionych poniżej. Odwołując się do danych (...)
Dariusz Rosati (2009/3, Artykuły,
Przyczyny i mechanizm kryzysu finansowego w USA
Celem artykułu jest wyjaśnienie przyczyn i mechanizmu kryzysu finansowego, który został zapoczątkowany w połowie 2007 roku załamaniem na amerykańskim rynku kredytów hipotecznych typu subprime. Punktem wyjścia analizy jest standardowy model rynku kredytów hipotecznych oraz identyfikacja głównych czynników wpływających na położenie krzywych popytu i podaży na tym rynku w latach 2000-2007. Na (...)
Andrzej Cieślik (2008/6, Artykuły,
Wpływ przedsiębiorstw międzynarodowych na polski handel zagraniczny
Celem artykułu jest poznanie roli międzynarodowych korporacji w fragmentaryzacji procesów produkcyjnych w Polsce pod wpływem byłego handlu obustronnego Polski z gospodarkami OECD. W analizie empirycznej jest stosowany teoretyczny model zakładający pełną specjalizację zintegrowanego pionowo koncernu. Uzyskane wyniki nie potwierdzają istnienia istotnych statystycznie zależności między liczbą (...)
Jacek Wallusch (2008/5, Artykuły,
Ewolucja nowokeynesowskiej krzywej Phillipsa
Prezentowany artykuł przedstawia ewolucję nowokeynesowskiej krzywej Phillipsa od jej pierwotnej wersji opartej na modelu Calvo, która uzależniała inflację od wyprzedzających oczekiwań inflacyjnych oraz zmiennej popytowej, po wersję hybrydową, rozszerzającą model podstawowy o element autoregresyjny. Tematyka została podjęta ze względu na dużą popularność tej koncepcji zarówno wśród (...)
Jerzy Żyżyński (2008/3, Artykuły,
Stopa podatkowa jako konsekwencja struktury gospodarczej
Autor podejmuje kwestię wpływu stopy podatkowej na poziom dochodów i konsumpcji w gospodarce i jej wpływ na wielkość budżetu. Dowodzi, że stopa podatkowa nie wpływa na ogólną wielkość dochodów. Dowodzi, że wielkość stopy podatkowej powinna być funkcją struktury gospodarki w podziale na te dwa sektory. Następnie wykazuje, że podatek w różny stanowi obciążenie, które w przypadku (...)
Michał Brzeziński, Marian Gorynia, Zbigniew Hockuba (2008/2, Artykuły,
Ekonomia a inne nauki społeczne na początku XXI w. Między imperializmem a kooperacją
Relacje między ekonomią a innymi naukami społecznymi są zróżnicowane, a ich natura zmienia się w czasie. Począwszy od późnych lat 50. XX wieku nauki społeczne, np.: prawo, zarządzanie, nauki polityczne, socjologia, antropologia, psychologia, historia gospodarcza, geografia, były areną imperialistycznego natarcia ze strony ekonomii, w trakcie którego za pomocą pojęć i teorii ekonomicznych (...)
Michał Gradzewicz, Jan Hagemejer (2007/4, Artykuły,
Marże monopolistyczne i przychody skali w gospodarce polskiej
Ten artykuł szacuje przychody skali i marże monopolistycznych na dużej próbie polskich przedsiębiorstw w sektorze produkcji i usług w okresie 1996-2004. Metodologia oparta na zmiennych instrumentalnych umożliwia wspólne oszacowanie zarówno elastyczności, jak i skali, podczas gdy niedostrzeżone zmiany produktywności w branżach specyficznych dla firm są pod kontrolą. Wyniki pokazują znaczące (...)
Marian Gorynia, Barbara Jankowska (2007/3, Artykuły,
Koncepcja klasterów jako sposób regulacji zachowań podmiotów gospodarczych
W rozwiniętych gospodarkach rynkowych wykorzystanie "mechanizmu cenowego" jest wspierane przez działania różnych instrumentów instytucjonalnych i środków, które raczej wspierają i uzupełniają rolę regulacyjną neoklasycznego systemu cen niż ograniczają wpływ rynku. Specyficzną formą wzajemnych stosunków konkurencyjnych i kooperacyjnych jest koncepcja klastrów. Artykuł stara się (...)
....